Wat als niemand het meer voor je regelt?
“Hoi, ik ben Menno,” begint hij, met uitgestoken hand. Intussen biedt hij de patiënt in de wachtkamer, koffie aan. “Naast financiën houd ik me met name bezig met de strategische koers van onze organisatie en met relaties, zowel met partners in de zorg als met onze eigen collega’s.”
Menno is van huis uit bedrijfskundige en ooit als consultant in de zorg begonnen, maar zijn hart ligt in het ondernemerschap. Als jonge vader groeiden zijn gezin en hij op in een volksbuurt in Utrecht. Daar werd hij geconfronteerd met een realiteit die hem is bijgebleven. “Ik zag hoe sommige mensen moeite hadden met goede zelfzorg; dat is namelijk niet altijd een zelfstandige keuze. Tegelijkertijd bemerkte ik in mijn dagelijks werk dat de schaarste in de zorg snel toenam: het begon te wringen bij zowel minder handen aan het bed als ook minder geld dat beschikbaar is voor de zorg. Toen dacht ik: dit gaat over een paar jaar echt mis. Het groeiende gat tussen de zorgvraag en het zorgaanbod gaat ergens pijn doen… de solidariteit komt vanzelf een keer onder druk te staan. En dan gaan juist deze mensen zonder vangnet, in mijn buurt, dat als eerste merken. Simpelweg omdat ze de netwerken en middelen missen om zelfstandig te regelen wat nodig is. Dus heb ik mezelf de vraag gesteld: wat kan ík daaraan doen?”
Die vraag werd het startpunt van zijn reis als zorgondernemer. “Ik wil bijdragen aan een systeem dat werkt voor iedereen. Niet om winstmaximalisatie, maar om impact. Dat vergt ondernemen: verandering willen brengen en dan blijven volhouden om kleine stappen richting die verandering te realiseren. En dat begint met de zorg slimmer, menselijker en zo beter te organiseren.”
De oprichting van Transparant Kliniek
Transparant Kliniek ontstond dus niet vanuit een businessidee, maar vanuit een duidelijke maatschappelijke drijfveer. “Vijf jaar geleden begonnen we samen met een interventieradioloog en een ervaren zorgprofessional aan het idee voor Transparant Kliniek. We wilden laagcomplexe diagnostiek – o.a. röntgen, echo en MRI – sneller en eenvoudiger beschikbaar maken buiten het ziekenhuis. Dat is prettig voor de patiënt, de huisartsen én medisch specialisten, die dankzij kortere doorlooptijden sneller kunnen handelen.”
De initiatiefnemers brachten elk hun eigen ervaring in. “Een van ons had jarenlang wereldwijd medische apparatuur verkocht en op de IC gestaan als verpleegkundige. De ander, een interventieradioloog, wist veel van de organisatorische en bestuurlijke inrichting van ziekenhuizen. En hij wist dus waar het verbeterpotentieel lag. Zelf had ik in de jaren ervoor medisch specialisten geholpen bij het verzelfstandigen – maar alleen als dat daadwerkelijk bijdroeg aan de samenleving. Ik heb altijd gezegd: ‘Als je alleen maar wat meer geld of handelingsvrijheid wilt, dan ben je niet uniek. Dat wil bijna elke medewerker, in elke organisatie, overal…. Daarmee pleeg je roofbouw op het solidariteitsprincipe van de zorg en dan creëer je risico’s voor het collectieve systeem zonder écht waarde toe te voegen. Daar doe ik niet aan mee.’”
Gedreven door maatschappelijke waarde
“Mijn rol binnen Transparant Kliniek is zorgen dat zorg nog iets beter én betaalbaarder wordt georganiseerd. Daar geloof ik in. En dat lukt steeds meer. Mijn medeoprichters hadden de ambitie om patiënten sneller duidelijkheid te kunnen bieden in een comfortabele, toegankelijke omgeving. Dát is zeker gelukt!”
Toch houdt Menno zijn verwachtingen realistisch. “De zorg veranderen? Dat kunnen wij niet alleen. Maar ik kies wel voor een soort naïef vertrouwen of misschien beter gezegd: gezonde naïviteit. Dat je blijft sleuren en trekken omdat je weet dat het uiteindelijk verschil maakt. Misschien heb ik soms wel een beetje een plaat voor mijn kop,” zeg hij met een glimlach. “Maar als niemand het probeert, verandert er ook niks.”
Drie pijlers die de zorgketen slimmer maken
1. Overloopdiagnostiek: bijspringen waar het spaak loopt
“Wij hebben bij Transparant Kliniek drie duidelijke pijlers waarmee we de zorg sneller toegankelijk, efficiënter en prettiger willen maken,” legt hij uit. “De eerste is wat we noemen overloop- en follow-updiagnostiek. Dat betekent dat wij bijspringen op het moment dat ziekenhuizen de zorgvraag niet meer aankunnen. En dat gebeurt regelmatig, bijvoorbeeld wanneer de wettelijke Treeknorm van dertig dagen voor initiële beeldvormende diagnostiek wordt overschreden.”
“In zo’n situatie kunnen wij helpen door die druk te verlagen. In nauwe samenwerking met belangrijke spelers in de regio zoals de ziekenhuizen, de radiologen en andere medisch specialisten zorgen wij ervoor dat patiënten alsnog op tijd onderzocht worden. Dat is fijn voor de patiënt, maar ook voor het ziekenhuis zelf – zij beleggen een deel van de diagnostiek naar ons , terwijl ze wel toegang houden tot de beelden en verslagen. Binnen de ziekenhuizen komt er ruimte op de apparatuur om meer complexe patiënten te kunnen helpen. En dat is precies hoe we het bedoelen: samenwerken en niet concurreren. Dát is hoe we de zorg regionaal slimmer kunnen inrichten. Zo staat het ook in het IZA, dus daar geven we inmiddels succesvol handen en voeten aan.
2. Uitsluitdiagnostiek: sneller duidelijkheid voor huisarts en patiënt
“De tweede pijler ontzorgt de huisarts door uitsluitdiagnostiek te bieden,” vervolgt Menno. “Huisartsen kunnen bij ons terecht met een patiënt waarbij nog niet duidelijk is wat er speelt. Dan doen wij vlot een echo, röntgen of MRI, zodat er meer duidelijkheid komt. Dat voorkomt dat deze patiëntenstroom de druk op de diagnostiek bínnen de ziekenhuizen verder vergroot en geeft de huisarts het gereedschap om een gerichtere afweging te maken waar de patiënt verder naar toe zou moeten. Dat noemen beleidsmakers de juiste zorg op de juiste plaats.”
Wat Transparant Kliniek aan waarde voor huisartsen toevoegt, naast de korte toegangstijd voor patiënten, is de manier van verslaglegging. “Onze radiologen voegen doorgaans een proactief advies toe aan het technische verslag. Dat klinkt klein, maar het maakt een positief verschil. De huisarts kan dan gemakkelijker het verslag interpreteren en krijgt meteen inzicht in wat een logische vervolgstap zou kunnen zijn. Dat versnelt het proces en verhoogt daarmee de zorgkwaliteit aan de patiënt.”
3. Innovatie: de zorg slimmer organiseren
“De derde pijler is innovatie. En dan bedoel ik niet zozeer technische snufjes, maar vooral: zorgpaden slimmer organiseren. De huidige keten kan soms lang en omslachtig zijn. Iemand gaat naar de huisarts, dan naar ons voor beeldvorming, dan weer terug naar de huisarts en vervolgens naar het ziekenhuis. Soms met nog een extra ronde beeldvormende diagnostiek. Terwijl in veel gevallen bepaalde stappen sneller of zelfs overgeslagen kunnen worden, mits je goed samenwerkt.”
“Wij willen samen met huisartsen en ziekenhuizen die processen vereenvoudigen. Door heldere afspraken, samenwerking en vertrouwen kunnen we delen van de route verkorten. Dat scheelt tijd en daarmee stress bij de patiënt, verhoogt de zorgkwaliteit en het verlaagt de zorgkosten. Precies die win-win waar het IZA naar streeft.”
Wat alle drie de pijlers verbindt, is het denken in oplossingen. “Wij zeggen niet: we nemen het over. Wij zeggen: laten we het samen beter doen. En dat is precies wat de zorg nu nodig heeft.”
Samen sterk: de samenwerking met St. Antonius Ziekenhuis
“Onze samenwerking met het St. Antonius loopt inmiddels ruim een jaar. We hebben samen echt stappen gezet – het begon met een stevige basis, en inmiddels loopt het soepel en zijn we allebei enthousiast over wat we samen neerzetten,” vertelt Menno. “De beelden die wij maken, staan binnen tien seconden in het systeem van het ziekenhuis. We werken met meerdere vakgroepen samen en maken inmiddels ook MRI’s met contrastvloeistof. Dat zijn complexere beelden, maar het werkt soepel..”
Patiënten worden sneller geholpen
Die snelheid maakt een wereld van verschil. “Voor de radioloog in het ziekenhuis verandert er niets: die opent gewoon zijn PACS zoals altijd en maakt een verslag bij de beelden. Alleen dit keer zijn de beelden in Houten gemaakt in plaats van in het ziekenhuis zelf. Dat klinkt eenvoudig, maar het vereist achter de schermen een strak afgestemde IT-infrastructuur. Daar hebben we samen met Nexus, onze leverancier, veel in geïnvesteerd.”
De samenwerking is niet alleen technisch sterk, maar laat ook inhoudelijk resultaat zien. “We zien dat de toegangstijden voor bepaalde vakgroepen door onze samenwerking fors zijn gedaald. Dat betekent dat patiënten sneller geholpen kunnen worden en dat is het belangrijkste.”
Meer slagkracht in het ziekenhuis
Tegelijkertijd draagt de samenwerking ook bij aan de slagkracht van het ziekenhuis. “Doordat de toegangstijden korter worden, kunnen er simpelweg meer patiënten geholpen worden. Dat geeft lucht in het systeem en draagt bij aan het behalen van de zorgdoelstellingen binnen het ziekenhuis. Natuurlijk betekent het dat een deel van het werk bij ons plaatsvindt, maar in de praktijk zien we dat het ziekenhuis daar baat bij heeft. Het is dus echt een win-winsituatie: voor de patiënt, de zorgprofessional én de organisatie.”
Toch is het niet altijd vanzelf gegaan. “We hebben samen met het ziekenhuis ook best lastige momenten gekend,” zegt Menno eerlijk. “Maar juist doordat we altijd open zijn geweest en elkaar durfden aan te spreken, zijn we verder gekomen. Je kunt blijven hangen in je eigen gelijk of je kunt elkaar de hand schudden en zeggen: we gaan verder. En dat is precies wat we gedaan hebben.”
Van samenwerking in de zorg naar partnerschap in financiering
Diezelfde openheid en gedeelde ambitie vormden ook de basis voor een andere samenwerking: die met MediLease. Waar Rabobank verantwoordelijk was als financier voor een deel van de bouwkosten, werd MediLease de partner voor de benodigde apparatuur.
Niet alleen kijken naar cijfers, maar ook naar zorgambitie
“Wij hadden simpelweg het kapitaal niet om zelf te investeren in de apparatuur die we nodig hadden,” vertelt Menno openhartig. “Maar wat we wél hadden, was een duidelijk plan. Een visie. En een enorme drive om het anders te doen in de zorg. Dus dan ga je op zoek naar een partij die dat begrijpt – niet alleen je spreadsheets, maar ook je missie.”
De samenwerking met MediLease kwam op gang via een toevallige connectie, maar de klik was er vrijwel meteen. “Het verschil zat ‘m niet in de rentepercentages of looptijd – die zijn belangrijk, maar niet doorslaggevend. Het verschil zat in de houding. MediLease vroeg niet alleen naar onze cijfers, maar naar onze ambitie. En dat maakte voor ons en bleek ook voor MediLease het verschil te maken.”
Wat meespeelde, was de inhoudelijke kennis van MediLease over de medische sector. “Ze begrepen de context waarin wij opereren, de uitdagingen in de zorg én de potentie van ons bedrijfsmodel. Omdat ze die wereld kennen, konden ze de juiste vragen stellen en zagen ze niet alleen het risico, maar vooral de toegevoegde waarde. Daarin merkten we dat we écht begrepen werden.”
Volgens Menno gaat het in de zorg niet alleen om financiële fit, maar om gedeeld geloof in verandering. “Veel traditionele financiers zijn risico-avers. Ze kijken naar hoe het nu is – niet naar waar het naartoe gaat. Terwijl wij juist opereren op het snijvlak van die beweging. De zorg verandert. De druk neemt toe. Dan heb je een partner nodig die snapt wat dat betekent. Dat is geen kwestie van wishful thinking noch van luchtkastelen. Het vergt zorgvuldige analyses van de ontwikkeling van vraag en aanbod o.b.v. onder meer demografische ontwikkelingen, die onder meer in rapporten van de wetenschappelijke vereniging van radiologen (NVvR) helder onderbouwd zijn. Die data is evident: voor Transparant Kliniek en voor MediLease.”
Gedeeld ondernemerschap
Die gewenste partner vond Transparant Kliniek in MediLease. “Wat ik waardeer is dat ze niet bang zijn om naast je in de modder te gaan staan. Dat klinkt misschien gek, maar het is precies wat je nodig hebt. Ondernemerschap is niet mooi praten op een podium – het is sleuren, buffelen, incasseren. En af en toe modder happen.”
Ook op moeilijke momenten bleef MediLease betrokken. “Er zijn maanden geweest dat we krap zaten in onze liquiditeit. Dan was er geen paniek of veroordeling, maar een gesprek. ‘Wat kunnen we doen? Hoe lossen we dit samen op?’ Die houding zegt alles. En uiteindelijk kwamen we er telkens uit, dankzij wederzijds vertrouwen en transparantie,” vertelt Menno tenslotte met een glimlach.
